Anatomia CzĹowieka

[ Pobierz całość w formacie PDF ]

(2) Centralnym ośrodkiem układu pozapiramidowego leżą w ko-
rze mózgu do przodu od bruzdy przedśrodkowej i do tyłu od
bruzdy zaśrodkowej.
(3) Do ważniejszych ośrodków korowych należą:
(a) Tylna część zakrętu czołowego górnego ośrodek dla
złożonych ruchów tułowia
(b) Tylna część zakrętu czołowego środkowego ośrodek
synchronizujący ruchy głowy z ruchami gałek ocznych
(4) Struktury układu pozapiramidowego
(a) W kresomózgowiu: jądro ogoniaste, jądro soczewkowate,
przedmurze, ciało migdałowate
63
(b) W międzymózgowiu: jądro niskowzgórzowe, jądra bocz-
ne i przyśrodkowe wzgórza
(c) W śródmózgowiu: jądro czerwienne, istota czarna, jądro
pokrywy, jądra tworu siatkowatego
(d) W moście: jadra przedsionkowe, jądra tworu siatkowate-
go
(e) W rdzeniu przedłużonym: jądra oliwki dolnej i jądra two-
ru siatkowatego
(5) Połączenia z układem pozapiramidowym
(a) W ścisłym związku z układem pozapiramidowym jest
móżdżek, który łączy się z ośrodkami kory mózgu poprzez
drogi korowo-mostowo-móżdżkowe.
(b) Istotne jest połączenie jąder kresomózgowia z jądrami
wzgórza, gdyż umożliwia przekazanie impulsu z podko-
rowego ośrodka czucia leżącego we wzgórzu na drogi od-
ruchu.
b) Układ autonomiczny
- unerwienie mięśni gładkich, mięśnia sercowego, gruczołów.
Układ autonomiczny
część współczulna część przywspółczulna
sympatyczna parasympatyczna
I) Jądro pośrednio-boczne jest ośrodkiem układu współczulnego,
leży w segmentach rdzenia kręgowego C8 L2 lub L3.
II) Jądro pośrednio-przyśrodkowe jest ośrodkiem układu przy-
współczulnego, leży w segmentach rdzenia kręgowego S2 S4.
5) Jądro nerwowe
Jest to grupa ciał komórek nerwowych leżących w ośrodkowym układzie
nerwowym.
Podział jąder nerwowych ze względu na czynność.
Jądra nerwowe
64
czuciowe ruchowe współczulne przywspółczulne
6) Lokalizacja ośrodków korowych
a) Korowy ośrodek ruchu w płacie czołowym w zakręcie przedśrod-
kowym i przedniej części płacika okołośrodkowego.
b) Korowy ośrodek czucia w płacie ciemieniowym, w zakręcie zaśrod-
kowym i tylnej części płacika okołośrodkowego.
c) Korowy ośrodek wzroku w płacie potylicznym na powierzchni przy-
środkowej, wokół szczeliny ostrogowej.
d) Korowy ośrodek słuchu w płacie skroniowym, w zakrętach skro-
niowych poprzecznych Heschla.
e) Korowy ośrodek węchu w płacie skroniowym, w haku zakrętu
przyhipokampowego.
f) Korowy ośrodek smaku w płacie ciemieniowym, na dolnej po-
wierzchni zakrętu zaśrodkowego.
7) Komory mózgu
a) Komory boczne leżą w półkulach mózgu
b) Komora III leży w międzymózgowiu
c) Komora IV leży w tyłomózgowiu
8) Drogi nerwowe
Wiązka włókien nerwowych, aksonów lub dendrytów albo jednych i dru-
gich przebiegająca w obrębie ośrodkowego układu nerwowego.
PODZIAA DR�G NEWOWYCH:
a) Drogi nerwowe rzutowe (projekcyjne)
I) Zstępujące (ruchowe)
(1) Piramidowe
(a) Korowo-rdzeniowa rozpoczyna się w przedniej części
płacika okołośrodkowego i górnej części zakrętu przed-
środkowego (I neuron).
Z kresomózgowia droga korowo rdzeniowa wchodzi do
śródmózgowia, gdzie wspólnie z drogą korowo-jądrową
tworzy 3/5 środkowej odnogi mózgu. Następnie droga
biegnie przez część podstawną mostu.
W rdzeniu przedłużonym droga tworzy piramidy rdzenia
65
przedłużonego. W skrzyżowaniu piramid krzyżuje się 80-
85% włókien.
Włókna po skrzyżowaniu biegną ku dołowi w sznurach
bocznych rdzenia kręgowego. Pozostałe 15-20% włókien
biegnie ku dołowi w sznurach przednich rdzenia kręgo-
wego, gdzie krzyżują się.
Włókna drogi korowo-rdzeniowej dochodzą do motoneu-
ronów rogów przednich rdzenia kręgowego (II neuron)
(b) Korowo-jądrowa rozpoczyna się w dolnej części zakrętu
przedśrodkowego (pierwsze neurony).
Z kresomózgowia włókna tej drogi przechodzą do śród-
mózgowia, gdzie wspólnie z drogą korowo-rdzeniową
tworzą 3/5 środkowej odnogi mózgu.
W śródmózgowiu część włókien tej drogi odłącza się i do-
chodzi do jąder ruchowych III i IV nerwu czaszkowego.
Ze śródmózgowia droga przechodzi do części podstawnej
mostu, gdzie kolejna część włókien odłącza się i dochodzi
do jąder ruchowych V, VI, VII nerwu czaszkowego.
Następnie droga przechodzi do rdzenia przedłużonego,
gdzie włókna dochodzą do jąder ruchowych nerwów cza-
szkowych: IX, X, XI, XII.
W jądrach ruchowych nerwów czaszkowych leżą drugie
neurony tej drogi.
(2) Pozapiramidowe
II) Wstępujące (czuciowe)
(1) Drogi czucia powierzchownego
(a) Droga rdzeniowo-wzgórzowo-korowa
(i) Zwoje rdzeniowe (I neuron) ---- korzenie tylne ---- ją-
dro własne rogu tylnego rdzenia kręgowego (II neu-
ron)
(ii) Część neurytów biegnie w sznurze przednim jako
droga rdzeniowo-wzgórzowa przednia (czucie dotyku
66
i ucisku)
(iii) Część neurytów biegnie w sznurze bocznym jako dro-
ga rdzeniowo-wzgórzowa boczna (czucie bólu, ciepła
i zimna)
(iv) Drogi te z rdzenia kręgowego przechodzą do rdzenia
przedłużonego, gdzie tworzą wstęgę rdzeniową. Bie-
gnie ona do jądra tylno bocznego wzgórza (III neu-
ron)
(v) Neuryty jako droga wzgórzowo-korowa dochodzą do
tylnej części płacika okołośrodkowego i górnej części
zakrętu zaśrodkowego w płacie ciemieniowym (ko-
rowy ośrodek czucia)
(2) Drogi czucia głębokiego
(a) Droga rdzeniowo-opuszkowo-wzgórzowo-korowa
b) Drogi nerwowe spoidłowe (komisuralne)
c) Drogi nerwowe kojarzeniowe (asocjacyjne)
NARZDY ZMYSAU
1) Drogi zmysłowe
a) Droga wzrokowa d) Droga smakowa
b) Droga słuchowa e) Droga węchowa
c) Droga równowagi
2) Podział receptorów w zależności od położenia
a) Eksteroreceptory leżą w obrębie powłoki wspólnej. Odbierają czu-
cie dotyku, ucisku, temperatury, bólu, smaku
b) Proprioreceptory leżą w mięśniach, torebkach stawowych, więza-
dłach i części przedsionkowej narządu przedsionkowo-ślimakowego.
Odbierają czucie wibracji, położenia części ciała względem siebie,
umożliwiają ocenę kształtu i masy przedmiotu bez pomocy wzroku.
c) Interoreceptory leżą w narządach, jamach ciała. Odbierają czucie
bólu, zmiany chemiczne.
d) Telereceptory leżą w narządzie powonienia, wzroku, części ślima-
kowej narządu przedsionkowo-ślimakowego. Odbierają wrażenia na
67
odległość.
3) Podział receptorów z punktu fizjologii
a) Mechanoreceptory c) Fotoreceptory
b) Termoreceptory d) Chemoreceptory
4) Narząd wzroku
a) Oczy
I) Gałka oczna w budowie gałki ocznej wyróżnia się:
(1) Zcianę gałki ocznej
(2) Zawartość gałki ocznej: soczewka, ciało szkliste, ciecz wodni-
stą, komorę przednią oka, komorę tylną oka.
II) Nerw wzrokowy
b) Narządy dodatkowe
I) Urządzenia kierunkowe
II) Urządzenia ochronne
c) Oczodół
I) Ma kształt czworościennej piramidy otwartej ku przodowi, wierz-
chołkiem skierowanej do kanału wzrokowego.
II) Wyróżniamy ścianę górną, dolną, boczną, przyśrodkową utwo-
rzone przez kości: szczękową, czołową, jarzmową, klinową, sito-
wą, łzową, podniebienną.
III) Mięśnie oczodołu [ Pobierz całość w formacie PDF ]

Wątki